- คลองรากฟันย่อย ป็นคลองรากเล็ก ๆ ที่แยกออกมาจาก คลองรากใหญ่ไปยังเนื้อเยื่อปริทันต์  ส่วนใหญ่จะแยกในแนวตั้งฉากกับคลองรากใหญ่ ในบริเวณส่วนบน
  และส่วนกลางของคลองราก ในขณะที่ accessory canal เป็นคลองรากเล็ก ๆ ที่แยกออกจากคลองรากใหญ่ที่บริเวณปลายราก พบบ่อยในฟันกรามน้อยล่าง
และฟันกรามล่างซี่แรก เนื่องจาก lateral canal เป้นช่องทางติดต่อจาก คลองรากใหญ่ไปสู่เนื้อเยื่อ ปริทันต์

ดังนั้น จึงเป็นหนึ่งในหลาย ๆ ทางที่เชื้อแบคทีเรีย จากภาย ในคลองราก จะแพร่ออกสู่เนื้อเยื่อรอบ ๆ รากทำให้เกิด เป็นรอยโรคด้านข้าง ของคลองรากฟัน 
ในขณะเดียวกัน เชื้อแบคทีเรียจากโรคปริทันต ์ก็อาจแพร่เข้าสู่เนื้อเยื่อ ในทำให้เกิดโรคได้ ซึ่งเป็นทางติดต่อ ที่ทำให้เกิดรอยโรคร่วม
ระหว่าง โรคของเนื้อเยื่อใน และโรคปริทันต์ (comdined endodontic and periodontic lesion ) 
แต่ lateral canal มีขนาดเล็กมากมักจะไม่ค่อยปรากฏให้เห็นบนภาพรังสี ส่วนใหญ่มักจะเห็นชัดบนภาพอุดคลองรากฟัน
โดยจะเห็นเป็นเส้นขาวเล็ก ๆ แยกจากคลองรากใหญ่ออก สู่ นอกรากฟัน
ซึ่งเป็นส่วนของซีลเลอร์ที่ไหลออกไป คลองรากฟัน ซึ่งขยายกว้าง ในส่วนบนทีโอกาส ที่จะปรากฏ lateral canal บนภาพรังส ีของการอุดคลองรากฟัน
  ทั้งนี้เพราะ การขยายและล้างคลองราก จำนวนมากพอสมควร จะทำให้ น้ำยาไหลเข้าไปในคลองรากเล็ก ๆ และ ละลายเนื้อเยื่อในที่อยู่ข้างใน
  เนื่องจากคุณสมบัติ ในการละลายเนื้อเยื่อที่ตาย จึ่งเกิดโอกาสที่ดีกว่าในการที่ซีลเลอร์ จะไหลเข้าไปได้ ดังนั้นการรักษาคลองราก
ในฟันที่เนื้อเยื่อในตายจะมีโอกาสเห็น lateral canal หรือ acccessory canal บนภาพอุดคลองรากฟัน มากกว่าฟันที่ เนื้อเยื่อในยังคงมีชีวิต
การอุดคลองรากฟัน คลองรากฟันจะรู้สึกเสียว ๆ หรือ ผิดปรกติเล็กน้อย ซึ่งพยายามหาสาเหตุ โดยรอบแล้วไม่พบ หรือบางราย มีรูเปิดของหนาที่ปลายราก 
ได้มีการใส่แคลเซียมไฮดรอกไชด์เป็น เวลานานพอสมควร แล้วยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงในทางดีขึ้น จึงตัดสินใจอุดคลองราก และวางแผนว่าจะเปิดทำศัลยกรรม บริเวณปลายราก แต่ภายหลังอุดคลองรากฟันประมาณ 2 ี่สัปดาห์อาการต่างๆดีขึ้น รูเปิดของหนองปิด แต่ภาพรังสีอุดคลองรากก็ไม่ได้แสดงให้เห็นว่ามี lateral canal 
เกิดจากมี lateral canal ทางด้านลิ้นหรือด้านแก้มซึ่งจะไม่ปรากฏบนภาพรังสี ดังนั้นเมื่อซีลเลอร์ซึ่งมีคุณสมบัติต้านแบคทีเรีย ไหลเข้าไปจึงเป็นการลดอาการต่างๆ ของผู้ป่วย 

อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่มีรอยโรค ด้านข้างอยู่เดิมก่อนการรักษา ก็เป็นหนึ่งในข้อสันนิษฐานว่า อาจมีสาเหตุจาก lateral canal 
ยิ่งถ้าภาพรังสีอุดคลองราก แสดงให้เห็นว่ามีวัสดุอุดคลองราก ไหลเข้าไปก็ค่อนข้างมีความแน่ใจ ในการหายของรอยโรคด้านข้าง 
แต่ถ้ารอยโรค ไม่มีการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น การเปิดทำศัลยกรรม เพื่อกำจัดรอยโรคและแบคทีเรีย ในบริเวณนั้นและอุดปิดรูเปิดของ lateral canal บนรากฟันด้านนอกด้วยวัสดุอุดฟันก็เป็น
อีกทางเลือกที่จะทำได้ -